تفاوت انوار یا عقول
در مسأله تفاوت عقول یا انوار دو پاسخ داده شده است:
1ـ آنچه كه از علت صادر ميشود، وجود معلول است و اين جنبههاي عدمي صادر شدني نيست، بلكه از لوازم معلوليت شئ است. چيزي از علت صادر شده است كه بهخاطر اندازه داشتن و محدوديت، آميخته به عدم است.
2ـ تعبير دقيقتر این است كه هر مرتبه ضعيفي واجد همه كمالات مرتبه شديد است ولي بهصورت رقيقت و هر مرتبه شديد واجد همه كمالات مرتبه ضعيف هست ولي بهصورت حقيقت. به تعبير ديگر، تفاوت ميان معلول ضعيف با علت غني در اين است كه آنچه را علت دارد، رقيقهاش را معلول دارد و آنچه را معلول دارد، حقيقتش را علت دارد. به تعبير ديگر، معلول عبارت است از مرتبه اجمالي علت و علت عبارت است از مرتبه تفصيلي معلول.
نفوس و عقول از ديدگاه اشراق، يك جوهر واحد دارند. همه آنها نور صرف يا نور مجرد هستند اگرچه همه اين انوار مجرد، ميتوانند ترتيب داشته باشند. ترتيب ميان آنها انكار نميشود. ولي ذات نفس با ذات عقل در نورانيت با هم تفاوتي ندارد، هر دو نور محضاند كه در آن ظلمت وجود ندارد.
يك واحد محض از خدا صادر شده است. اين واحد محض دو وجهي است، وجهي رو به حق تعالي دارد وجهي رو به فروتر از خود. از جهت وجه فروتر از خود ، سبب پيدايش امر ديگر ميشود.
1ـ آنچه كه از علت صادر ميشود، وجود معلول است و اين جنبههاي عدمي صادر شدني نيست، بلكه از لوازم معلوليت شئ است. چيزي از علت صادر شده است كه بهخاطر اندازه داشتن و محدوديت، آميخته به عدم است.
2ـ تعبير دقيقتر این است كه هر مرتبه ضعيفي واجد همه كمالات مرتبه شديد است ولي بهصورت رقيقت و هر مرتبه شديد واجد همه كمالات مرتبه ضعيف هست ولي بهصورت حقيقت. به تعبير ديگر، تفاوت ميان معلول ضعيف با علت غني در اين است كه آنچه را علت دارد، رقيقهاش را معلول دارد و آنچه را معلول دارد، حقيقتش را علت دارد. به تعبير ديگر، معلول عبارت است از مرتبه اجمالي علت و علت عبارت است از مرتبه تفصيلي معلول.
نفوس و عقول از ديدگاه اشراق، يك جوهر واحد دارند. همه آنها نور صرف يا نور مجرد هستند اگرچه همه اين انوار مجرد، ميتوانند ترتيب داشته باشند. ترتيب ميان آنها انكار نميشود. ولي ذات نفس با ذات عقل در نورانيت با هم تفاوتي ندارد، هر دو نور محضاند كه در آن ظلمت وجود ندارد.
يك واحد محض از خدا صادر شده است. اين واحد محض دو وجهي است، وجهي رو به حق تعالي دارد وجهي رو به فروتر از خود. از جهت وجه فروتر از خود ، سبب پيدايش امر ديگر ميشود.
قاعده الواحد
المقالة الثانية: في ترتيب الوجود
و فيها فصول
الفصل الاول: في انّ الواحد الحقيقي لايصدر عنه من حيث هو كذلك اكثر من معلول واحد لايجوز ان يحصل من نورالانوار نور و غير نور من الظلمات..............
و فيها فصول
الفصل الاول: في انّ الواحد الحقيقي لايصدر عنه من حيث هو كذلك اكثر من معلول واحد لايجوز ان يحصل من نورالانوار نور و غير نور من الظلمات..............
مقالات دیگر...
- نفی استفاده از نورالانوار
- نفي صفات زائد از نورالانوار
- عينيت صفات نورالانوار با ذات او
- وجوب وجود نورالانوار، وحدت و عینیت ذات با صفات
- اثبات نورالانوار
- تفاوت و امتياز انوار مجرد عقلي و نوع و علت آن
- نابرابری سببیت اظهار چیزی با علم
- اقسام نور
- ملاك ادراك
- چیستی ادراك
- تعریف نور
- نتایجی از بحث های گذشته
- تفصيل بحث ادراك
- تجرد آن چه كه مدرك ذات خود است
- چيستي جوهر
- عليت اجسام براي يکديگر
- تخصص و امتياز اجسام بهوسیله يكديگر
- اثبات نور مجرّد
- صدق جوهر بر اجسام
- نفی علیت از هیئتهای جسم
- حامل نور
- دلايل تناقض ميان نور و ظلمت
- برزخ ها
- تفاوت نورها
- تعریف غنی
- نور و مباحث آن
- تعريف حکمت
- حکمت اشراق
- ویژگیهای حکمت متعالیه
- ملاصدرا نظرات ویژه خود را چگونه تبیین کرده است
- اطاعت ملائک از خدای متعال
- تعدد عوالم هستي در همه موجودات
- علت ورود شر در قضاء الهی
- مجموعه عالم محبوب خداست
- اشراق هشتم: سريان « حيات» در عالم هستي
- تنزیه واجب تعالی از توهّمات
- فیض واجب تعالی امری یگانه است
- مشهد دوم
- نکات عرشی اشراق ششم
- احکام علل چهارگانه
- نظریه قائلین به « صیرورت » در جعل
- تفاوت فعل و اثر
- مراتب هستی
- تعریف علل چهارگانه
- علت و معلول
- افعال انسان
- قدرت واجب تعالی
- نظریه ارسطو در باب علم واجب تعالی
- علم حضوری نفس به ذات خویش
- اعتراض محقق خفری بر نظریه مشاء در مورد علم واجب تعالی
زیر مجموعه ها
-
نهایة الحکمة
- تعداد مقالات:
- 3
-
حکمة الاشراق
- تعداد مقالات:
- 41
-
حکمت متعالیه
- تعداد مقالات:
- 51
-
فلسفه غرب
- تعداد مقالات:
- 1