در مسأله تفاوت عقول یا انوار دو پاسخ داده شده است:
1ـ آن‌چه كه از علت صادر مي‌شود، وجود معلول است و اين جنبه‌هاي عدمي صادر شدني نيست، بلكه از لوازم معلوليت شئ است. چيزي از علت صادر شده است كه به‌خاطر اندازه داشتن و محدوديت، آميخته به عدم است.
2ـ تعبير دقيق‌تر این است كه هر مرتبه ضعيفي واجد همه كمالات مرتبه شديد است ولي به‌صورت رقيقت و هر مرتبه شديد واجد همه كمالات مرتبه ضعيف هست ولي به‌صورت حقيقت. به تعبير ديگر، تفاوت ميان معلول ضعيف با علت غني در اين است كه آن‌چه را علت دارد، رقيقه‌اش را معلول دارد و آن‌چه را معلول دارد، حقيقتش را علت دارد. به تعبير ديگر، معلول عبارت است از مرتبه اجمالي علت و علت عبارت است از مرتبه تفصيلي معلول.
نفوس و عقول از ديدگاه اشراق، يك جوهر واحد دارند. همه آن‌ها نور صرف يا نور مجرد هستند اگرچه همه اين انوار مجرد، مي‌توانند ترتيب داشته باشند. ترتيب ميان آن‌ها انكار نمي‌شود. ولي ذات نفس با ذات عقل در نورانيت با هم تفاوتي ندارد، هر دو نور محض‌اند كه در آن ظلمت وجود ندارد.
يك واحد محض از خدا صادر شده است. اين واحد محض دو وجهي است، وجهي رو به حق تعالي دارد وجهي رو به فروتر از خود. از جهت وجه فروتر از خود ، سبب پيدايش امر ديگر مي‌شود.