جلسه صد و چهارده ـ 13/ 4/ 95

شب بیست و هشتم ماه مبارک رمضان ۱۴۳۷  

قرآن کریم، معیار صدق همه گزاره‌های علمی

ادامه [حدیث 199] قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله و سلم إِنَّ عَلَى كُلِّ حَقٍّ حَقِيقَةً وَ عَلَى كُلِّ صَوَابٍ نُوراً فَمَا وَافَقَ كِتَابَ اللَّهِ فَخُذُوهُ وَ مَا خَالَفَ كِتَابَ اللَّهِ فَدَعُوهُ.

راه‌های معرفت به گزاره‌های صادق و حق:

1ـ اگر متعلق گزاره، وجود حقیقی باشد، با مشاهده مستقیم و بی‌واسطه امکان‌پذیر است

2ـ اگر متعلق گزاره، وجود ظلی و اعتباری باشد، فقط از طریق اسباب، علل، اصول و ارکان آن قابل شناخت است

وجود حقیقی که سبب و علت ندارد را جز از طریق مشاهده مستقیم نمی‌توان شناخت

شناسایی حقیقت وجود از طریق آثار و جلوه‌ها، محال عقلی است؛ چون جلوه، اعتبار است و از طریق اعتبار به شناخت حقیقت نمی‌توان راه یافت

مجرای پیدایش علم غیب؛ عالمان علم غیب به اندازه شناختی که از حقیقت وجود دارند، دارای علم غیب هستند

مجموعه خلق مرتبه‌ای از مراتب حقیقت وجود یا وجود حقیقی است و شناسایی آن‌ها ما را به شناخت مرتبه‌ای از مراتب حقیقت وجود می‌رساند،‌ نه بیشتر؛ علاوه بر این، حقیقت وجود، بسیط حقیقی است که هیچ‌گونه ترکیب در آن راه ندارد

حقیقت وجود یا عیان می‌شود بتمامه یا نهان است بتمامه

تمام خلق بدون استثناء از مشاهده مستقیم حقیقت وجود سهم دارند، ولی سهم‌شان اجمالی یا بسیط است

ماسوی الله صرف از نظر استناد به خدای متعال، چیزی نیست؛ بنابراین هیچ حکم استقلالی ندارد و صرف نظر از این استناد، دیده نمی‌شود

حکایت جهنمی که محبوس در نفس ماست، حکایت همان غول چراغ جادوی قصه‌هاست

یکی از معانی شفاعت، یاری انبیا برای محبوس کردن دیو نفس ماست که او را آزاد کرده‌ایم

شناخت وجود ظلی و مجازی فقط از طریق علت آن ممکن است

قرآن کریم، حق و صدق محض است؛ چون خدای متعال احاطه اشراقیه و علم تام دارد

آیا امکان دارد خدا سر کسی کلاه بگذارد؟ / اشاره‌ای به معنا و مصادیق مکر الهی

اشاره‌ای به قرب نوافل و قرب فرائض و تفاوت آن دو

کذب و خطای خودخواسته در مورد خدای متعال امکان‌پذیر نیست

قرآن کریم به این دلیل که اولاً حق و صدق محض است، ثانیاً عصمت تام و تمام و فراگیر دارد یعنی چون ناظر به همه مراتب واقع است، خطاناپذیری آن در همه مراتب واقع است و به تعبیر دیگر، فرقان است در عین قرآن بودن؛ بنابراین حاکم و مهیمن بر همه کتاب‌های آسمانی است

اشاره: عصمت فراگیر قرآن کریم

کتاب‌های آسمانی دیگر، فرقان یعنی حاوی برخی از مراتب علم خدای متعال هستند، اما قرآن کریم هم قرآن است یعنی علم جمعی و هم تبیان؛ بنابراین جمع در عین فرق، اجمال در عین تفصیل و تفصیل در عین اجمال است

قرآن کریم، معیار صدق همه گزاره‌های علمی است؛ چه گزاره‌های علم طبیعی و بشری یا علم فرقانی و نبوی انبیا و اولیای گذشته

قرآن دو حیثیت دارد: حیثیت وحی (آنچه بر پیامبر نازل شده و در اختیار ائمه است) و حیثیت ظهور (الفاظ قرآن که به ما منتقل شده که عین وحی است)

ظهورات، فهم بشری از الفاظ قرآنی است و چون معانی مختلف می‌پذیرد، بنابراین معیار صدق سایر گزاره‌های بشری و غیربشری نیست

امیرالمؤمنین صلوات الله و سلامه علیه و قرآن (از حیثیت وحیانی)، حق مطلق و معیار حق و حقانیت هر حق‌اند

از حیثیت وحیانی هیچ‌گاه معارضه بین عقل و وحی و علم و وحی وجود و امکان ندارد؛ اما از حیثیت ظهور چون فهم بشری است، امکان تعارض بین عقل و نقل وجود دارد

 صوت (دریافت)

فیلم قسمت اول (دریافت)

فیلم قسمت دوم (دریافت)

فیلم قسمت سوم (دریافت)

فیلم قسمت چهارم (دریافت)