3ـ 1ـ 8ـ ظهور در عين بطون

از نظر افلوطين، اَحد در عين حال كه آشكار و عيان است، پنهان و نهان است و بر عكس پيدايش خلق و مظاهر، در عين حال كه نشانگر ظهور و عياني اوست، ولي بدين معني نيست كه او به‌طور مطلق عيان شده باشد پس از آن‌كه نهان بود. بلكه هم‌اينك نيز در عين حال كه عيان شده است، عيان نشده است و در عين حال كه نهان شده است، نهان نشده است. به تعبير وي، او از طريق آن‌ها شكفته مي‌گردد، بي‌آن‌كه شكفته گردد. (18،8،6).اين تعبير دقيقاً با ظهور در عين بطون و بطون در عين ظهور كه مورد توجه سيد است، برابر است. از نظر سيد نهاني حق تعالي، نهاني حقيقي نيست و اگر وي گنج نهان بوده و هست، نسبت به مظاهرِ اسماء و صفات، گنج نهان بوده است نه في ذاته. استتار وي در عين ظهور و نهاني وي عين عياني اوست، چنان‌كه ظهور او عين بطون و بطون وي عين ظهور اوست. (ر.ك. جامع الاسرار، 316ـ306).(ر.ك. همين نوشتار، 2ـ1ـ7ـ4؛ 1ـ2ـ10).