محرم در بيان امام رضا (سلام الله عليه)

يَا ابنَ شَبِيبٍ أ صَائِمٌ أنتَ؟
قُلتُ لا. فَقَالَ:
إِنَّ هَذَا اليَومَ هُوَ اليَومُ الَّذِي دَعَا فِيهِ زَكَرِيَّا (سلام الله عليه) رَبَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فَقَالَ رَبِّ هَب لِي مِن لَدُنكَ ذُرِّيَّةً طَيِّبَةً إِنَّكَ سَمِيعُ الدُّعاءِ فَاستَجَابَ اللَّهُ لَهُ وَ أمَرَ المَلائِكَةَ فَنَادَت زَكَرِيَّا وَ هُوَ قائِمٌ يُصَلِّي فِي المِحرابِ أنَّ اللَّهَ يُبَشِّرُكَ بِيَحيى
فَمَن صَامَ هَذَا اليَومَ ثُمَّ دَعَا اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ استَجَابَ اللَّهُ لَهُ كَمَا استَجَابَ اللَّهُ لِزَكَرِيَّا
ثُمَّ قَالَ:
يَا ابنَ شَبِيبٍ إِنَّ المُحَرَّمَ هُوَ الشَّهرُ الَّذِي كَانَ أهلُ الجَاهِلِيَّةِ يُحَرِّمُونَ فِيهِ الظُّلمَ وَ القِتَالَ لِحُرمَتِهِ فَمَا عَرَفَت هَذِهِ الأُمَّةُ حُرمَةَ شَهرِهَا وَ لا حُرمَةَ نَبِيِّهَا لَقَد قَتَلُوا فِي هَذَا الشَّهرِ ذُرِّيَّتَهُ وَ سَبَوا نِسَاءَهُ وَ انتَهَبُوا ثَقَلَهُ فَلا غَفَرَ اللَّهُ لَهُم ذَلِكَ أبَداً
يَا ابنَ شَبِيبٍ إِن كُنتَ بَاكِياً لِشَيءٍ فَابكِ لِلحُسَينِ بنِ عَلِيِّ بنِ أبِي طَالِبٍ (سلام الله عليهم)
ماه شعبان؛ یک قدم مانده به پایان

ماه شعبان، هم ماهی است که یک قدم به ماه مبارک رمضان مانده و هم اینکه اعیاد بسیاری که هر کدام از آنها منبع و مبدأ تحولات عظیم و فراگیر درونی، بیرونی، نفسانی، قلبی و روحی میتوانند باشند، در این ماه اتفاق افتاده است.
بزرگترین خیز در حوزه عبودیت
از این جهت که این ماه متصل به ماه مبارک رمضان است، یعنی یک قدم مانده به پایان؛ گویی بزرگترین خیز در حوزه عبودیت که دستیابی به مبدأ ولایت است، در این ماه اتفاق میافتد.
ظهور شفاعت
و تولدهایی که در این ماه است، از تولد امام حسین و دیگر ائمه علیهم الصلات و السلام تا نیمه شعبان، اینها کمک میکنند به اینکه این خیز راحتتر برداشته شود. یعنی شفاعتی که قرار است در آخرت اتفاق بیفتد، با ولادت هریک از خاندان پیامبر در جهان طبیعت و دنیا، همینجا در حال انجام است. هرچند ما و عامه مردم از این شفاعت درک روشنی نداریم. خیال میکنیم که حتماً یک نفر باید مثلاً بگوید که قسمت نماز شما اینقدر بوده و ما هم مقداری بر آن افزودیم و حال آنکه اگر چنین چیزی را هم نگفته باشد، ما در این ماه بهخاطر وجود انبیا و اولیای کامل خدای متعال، بهویژه تولدهایی که در این ماه اتفاق افتاده، توانایی عبادت بیشتر داریم، یعنی نفس، روح و قلب ما آمادگی ارتقای بیشتر دارند. در این صورت، یعنی هر کاری که ما انجام میدهیم، دو برابر، ده برابر و صد برابر حساب میشود و به این شفاعت میگویند.
پس از یک جهت همانطور که در ماه مبارک رمضان بهطور طبیعی انسانها آماده مغفرت هستند، در ماه شعبان هم انسانها و بهخصوص مؤمنین و معتقدین، آمادگی دستیابی به ولایت خاندان پیامبر و رسیدن به مبدأ محبت و مودت پیامبر و خاندان آن حضرت علیهم الصلات و السلام را دارند.
ادعیه ماه شعبان، از غرر ادعیه هستند.
علاوه بر این، ذکرها، ادعیه و اورادی که در این ماه وارد شده، از غرر ادعیه است. بعد از ماه مبارک رمضان، این ماه بیشترین عبادات، ادعیه و مناجاتهای ویژه دارد که اختصاصی است. خواندن این دعاها خیلی مؤثر است. اذکاری که نشاندهندهی محبت و اظهار محبت باشد، صلوات بر خاندان پیامبر علیهم الصلات و السلام در این ماه عبادت بیبدیل است و هیچ عبادتی جایگزین آن نیست. یعنی اگر انسان همهی عبادتها را انجام دهد، مثلاً جهاد کند، انفاق کند، شبزندهداری کند و ... ولی هیچکدام جای ذکر خاندان پیامبر و صلوات بر آنان را نمیگیرد.
بنابراین صلوات بر خاندان پیامبر بهصورت کثیر در این ماه خیلی سفارش شده و مخصوصاً اگر صلواتهای مأثور باشد. یعنی غیر از ذکر صلوات عمومی که همه میفرستند که خیلی هم خوب است، ولی صلواتهایی که در ذکرها و عبادات دیگر، در تعقیبات نمازها و مانند آن گفته شده، جایگزین ندارند.
تشبه، امر لازم در وصول به ولایت
نکته دیگر آنکه، برای رسیدن به ولایت خاندان پیامبر و مبدأ و منبع مودت و محبت آنان، تشبه، مماثلت، مشابهت به آن خاندان و مانند آن، امر لازم است. راه دستیابی به این تشبه دو تاست. یکم، کارهایی که آنها انجام میدادند را انجام بدهیم و دوم، تسلیم آن خاندان مطهر باشیم که خود دو وجه دارد: یک وجه که ممکن است برای بسیاری امکانپذیر و راحت باشد که گوش کردن دستورات آن خاندان و ترک آنچه را مورد توبیخ و عتاب قرار دادند و مانند اینها است. وجه دوم، احترام گذاشتن به خاندان پیامبر و ذریه آن حضرت ولو اینکه این ذریه خوب و صالح هم نباشند.
اهمیت احترام به ذریه پیامبر
احترام گذاشتن به ذریه پیامبر مانند احترام گذاشتن به آیات قرآن است. در آیات قرآن ممکن است که اسم ابولهب و کلب و خنزیر یا خمر و میسر باشد و هرچند اینها کلماتی است که از یک امر خبیث، نادرست، زشت، نازیبا و ... حکایت دارد، ولی بهخاطر اینکه اینها آیات و کلمات نازل شده بر قلب پیامبر صلوات الله و سلامه علیه و آله است، بنابراین پاک و مطهر و لمس آنها بدون طهارت حرام است. ذریه پیامبر ولو ناصالح باشند، چون ذریه پیامبر هستند، بهخاطر استنادشان به خاندان پیامبر، تماماً واجب الاحترام هستند و همچنانکه مس آیات قرآن بدون طهارت ولو کلمه خمر و میسر باشد، حرام است، بیاحترامی، اذیت و ایذاء ذریه پیامبر هرکه باشد، نادرست و حرام است و باید از آن پرهیز کرد.
احترام گذاشتن به ذریه پیامبر از کارهایی است که ضمن اینکه همیشه امر مطلوبی است، ولی در ماه شعبان برای اظهار محبت واقعی و حقیقی و دور از هرگونه مکر و فریب و غل و غش، امر لازم و واجب است.