ماه رمضان؛ مؤثرترين لطف و رحمت خاص امتناني خداي متعال

دعوتی خداي متعال از همه‌ی بندگان و مؤمنان به‌طور خاص و منحصراً و به‌ويژه در اين ماه اتفاق افتاده است. اميدوارم كه خداي متعال همه‌ی ما و شما را دعوت كرده باشد و در اين دعوت هم از مدعوين خاص باشيم و آن‌گونه كه شرط ضيافت است، به‌گونه‌اي که براي خواص از بندگانش تحقق پيدا مي‌كند، براي همه‌ی ما و شما فراهم باشد.

اگر اين چنین رخ بدهد،  ـ که از منت خداي متعال به دور نيست، بلكه اقتضاي منت و رحمت سابق خداي متعال همين است ـ بندگان او می‌توانند در هر آن و لحظه و كمتر از هر نفس كشيدني به حول و قوه‌ی خداي متعال، همه‌ی مراتب عالم هستي را بدون فُرجه و طفره طي كنند. آنگاه، به مقام سابق خويش كه استعداد ضيافت دوم و مكرر است، بازگردند و اين ضيافت نه فقط به صورت لا يعد و لا يحصی بلكه، به‌صورت نامتناهي اتفاق بيفتد و مي‌افتد.

پس آن‌چه که در این ماه اتفاق افتاده است که ضيافت الهي است، پر بركت‌ترين، پر منفعت‌ترين و مؤثرترين لطف و رحمت خاص امتناني خداي متعال است كه جز در اين ماه، نه فقط اتفاق نيفتاده است بلكه، براي کسی اتفاق نيفتاده است. از اين جهت جا دارد که پيوسته هم به خودمان و هم به یک‌دیگر تبريك بگوييم.

بندگی در نهج البلاغه، درس اول

پاک کردن انانيت؛ ويژگي ماه رمضان و روزه

درباره‌ي ماه مبارك رمضان، هم با توجه به نام آن که رمضان است و هم با توجه به رواياتي كه درباره‌ي شأن و منزلتش وارد شده، مي‌شود فهميد ـ يعني هر كس مي‌تواند بفهمد، احتياج به فهم خاصي ندارد ـ كه روزه‌ي اين ماه تمام گناهان را از بين مي‌برد، پاك مي‌كند، بلكه يا معدوم مي‌كند يا آن حيثيت عدمي كه هویت گناه را تشکیل می‌دهد، آشكار مي‌كند، به‌گونه‌اي كه متعلق هيچ حكم ايجابي مانند عذاب قرار نمي‌گيرد. هم اسم آن كه از مادّه رمض و به معناي پاك كردن و زدودن و مانند آن‌هاست و هم رواياتي كه درباره‌ي روزه آمده، به اين معنا اشاره دارد.

مقصود از گناه هم هرچند كه خلاف ظاهر عمل كردن است، ولي آن اندازه كه خلاف باطن بودن، گناه است، خلاف ظاهر نمودن، گناه نيست. يعني گناهان هرچه كه نسبت به باطن وجود، باطن دين و باطن انسان عمق پيدا مي‌كند، قو‌ي‌تر، خطرناك‌تر و کشنده‌تر مي‌شود. به همين خاطر است كه شرك با اين‌كه ممكن است هيچ رفتاري هم همراه خودش نداشته باشد، گناهي است كه قابل بخشش نيست.

ويژگي ماه رمضان و روزه اين است كه اصل و اساس گناه را كه حب دنياست و اصل و اساس حب دنيا را كه انانيت است، پاك مي‌كند و هيچ عبادتي نه‌فقط مشابه ماه مبارك رمضان و روزه نيست، بلكه قابل قياس با روزه هم نيست؛ هيچ عبادتي.

ان شاء الله خدا توفيق بدهد كه روزه‌هاي مقبول و مرضي خداي متعال همگي داشته باشيم.

یادداشت شفاهی به مناسبت ماه مبارک رمضان، 1390