مقام حبیب؛ ستوده در زمین و آسمان

1395-6-2 ـ گفتاری از استاد به مناسبت مبعث حضرت ختمی مرتبت صلی الله علیه و آله

توفیق درک، فهم و معرفت به خاندان پیامبر، کمال اول، آخر و وسط و عالی‌ترین لطف و عنایت الهی در دنیا و آخرت است

رسول خدا صلی الله علیه و آله در جهان طبیعت یا ارض، محمّد نام (ستوده) دارد و در آسمان و میان ملائک احمد است

محمد بودن به قول مطلق است، یعنی همه حمدها و ستایش‌ها در زمین به او تعلق می‌گیرد

مقصود از زمین، عالم کثرت است؛ هم عالم طبیعت، و هم عالم ملکوت، جبروت و هرجا که کثرت وجود دارد یا غیریت قابل تصور است

نقطه مقابل زمین، آسمان است که عالم وحدت است، جایی که هیچ‌گونه کثرتی وجود نداشته باشد

در کثرت چون خلق (طبیعی، ملکوتی و جبروتی و ...) وجود دارد، همه نه‌فقط حبیب خدا را ستایش می‌کنند و غیر او را ستایش نمی‌کنند، بلکه کاری جز ستایش او ندارند، اگرچه خود نمی‌دانند

هر حمد، ستایش و عبادتی که در عالم کثرت انجام می‌شود و حامد آن هرکس که باشد (انسان، جن یا ملک)، محمود آن، حبیب خدا صلی الله علیه و آله است و یکی از معانی مقام محمود همین است

حمد در عالم وحدت، از لطایف است و به‌آسانی قابل فهم نیست، چون فهم توحید است

«وحدت در عین کثرت» با «وحدت از جهتی و کثرت از جهتی»، متفاوت است

در مورد وحدت خدای متعال درست آن است که از همان جهت که واحد است، کثیر است و از همان جهت که متعدد است، یکی است؛ برای همین است که عقل نمی‌تواند بفهمد

در عالم کثرت، همه کثرات به حمد و ستایش حبیب خدا صلی الله علیه و آله مشغولند و در عالم وحدت، خودِ خدا

اگر کسی بتواند «الله یتوفی الانفس حین موتها» را درک کند، نه‌تنها نسبت به مرگ نگران نخواهد بود، بلکه لحظه‌شماری خواهد کرد

اشاره: ان الله و ملائکته یصلون علی النبی؛ از ازل تا به ابد و در همه عوالم و فراتر از عوالم همه او را ستایش می‌کنند

جبرئیل از کودکی پیوسته همراه و مراقب پیامبر بوده

ابلیس از آغاز به او ایمان آورد

در عالم کثرت، او «محمّدِ» همه عالم هستی است؛ اما در عالم وحدت، کسی نیست و فقط یک نفر او را می‌ستاید

«احمد» در دو شکل استعمال می‌شود: 1ـ افعل تفضیل یعنی ستوده‌ترین 2ـ فعل متکلم وحده وقتی مقصود حمد در آسمان، حمد در مرتبه وحدت باشد

شکل دوم، اختصاصی است و یک مورد هم بیشتر نیست

آن‌گاه که خدای متعال حبیب خود را خطاب می‌کند!

حاصل سخن این‌که: حبیب خدا صلی الله علیه و آله در همه عوالم کثرت و وحدت حضور دارد؛ در همه عوالم ستوده است و همه حمدها به او تعلق می‌گیرد. در عوالم کثرت همه عالمیان  و آدمیان و موجودات، دانسته و نادانسته، به زبان قال، حال و یا استعداد او را می‌ستایند و در مرتبه وحدت که کسی نیست، خدای متعال او را می‌ستاید؛ بنابراین از ازل تا به ابد او ستوده بود

هرگاه خلق خدا به ستایش حبیب خدا مشغول می‌شوند، این تکریم و تشریف خلق است، نه حبیب خدا

نماز بی صلوات، نماز نیست

اما وقتی خدا، حبیب خود را ستایش می‌کند ... نه خدا کامل می‌شود و نه حبیب خدا. به این می‌گویند مقام محبت تام و مقام عشق

مقام حبیب: وجود و مراتب وجودش ثابت است یعنی همه مراتب و کمالات هستی یک‌جا و بالفعل در او حضور دارد

مقام محبت تام: نه معشوق از عاشق متأثر می‌شود و بالعکس

وقتی انسان کامل که صاحب عالی‌ترین درجه قرب بلکه خود عین قرب است، با خدای خود صحبت می‌کند و در این صحبت هیچ‌گونه توجهی به خلق و کثرت خلقی نداشته باشد، به این مناجات گفته می‌شود

اما وقتی که خدای متعال با حبیبش به‌گونه‌ای که نه چیزی بر خدا افزوده می‌شود و نه چیزی بر حبیب خدا، چه نامیده می‌شود؟ عمده ذکرها از این قسم است که حمد خدای متعال نسبت به حبیب خدا و خاندان پیامبر است