قابلیت ویژه نفس انسان در ماه رجب
🗂 گفتاری از استاد حسینی شاهرودی
🔹 20 ـ دی ـ 1402
📝 تفاوت ماه رجب ـ و دو سه ماه بعد از آن که اخوات ماه رجب حساب میشوند ـ با سایر ماهها، تفاوت میان قطره و دریاست؛ تفاوت میان آب راکد و آب جاری یا انهار بزرگ است.
📝 ماه رجب اینگونه است که اگر کسی موفق به درک آن بشود، مجاری روح و نفس انسان آنچنان گشوده میشود که گویی رحمت الهی بهصورت رودخانه و نهرهای بزرگ وارد روح و نفس انسان میشود.
📝 این از اقتضائات تکوینی این ماه است و اینکه چرا اینگونه است، در جاهای دیگر اشاراتی داشتیم که تکرار آن لازم نیست.
📝 آنچه اهمیت دارد این است که در این ماه نفس انسان این استعداد و قابلیتش پای کار میآید و بهگونهای است که انگار مثل کودکی است که دهان باز کرده، فقط باید غذا را در اختیارش قرار دهند. نفس انسان در این ماه اینجوری است. به همین خاطر است که ـ اوج آن در ماه مبارک رمضان است ـ گفته شده که آدم بخوابد هم عبادت است. اینکه بخوابد عبادت است، تغییر و تحولی از ناحیه خدای متعال نیست، تغییر از ناحیه خدای متعال هیچوقت امکانپذیر نیست. خدای متعال تام الفاعلیه است. عین نور، عین وجود، عین کمالات، عین تجلی است. اینگونه نیست که گاهی تجلی کند، گاهی تجلی نکند؛ او اصلاً تجلی است، نه تجلی کردن یا متجلی شدن. این قابلیتهاست که زمینه دریافت تجلی کمتر یا تجلی بیشتر را فراهم میکند.
📝 ماه رجب، ماه بندگی است، ماه عبادت خدای متعال، ماه درخواست کردن، تقاضا کردن از خدای متعال است. استعداد و قابلیت ویژهای در نفس انسان وجود دارد. برخلاف برخی از ماهها که انقباض وجود دارد، این ماه ماه انبساط است، ماه انفتاح نفس انسان و دروازههای ورودی نفس انسان است. بنابراین همینکه آدم وارد این ماه بشود، فقط اندک توجهی داشته باشد که این ماه، ماه رجب هست، این ماه ماه خیر و برکت عیان و آشکار هست، به اندازه همان ورودش به این ماه متأثر هست و آثار و کمالات را بهدست میآورد.
📝 البته اگر کسی بیشتر از این توجه داشته باشد، یعنی در این ماه هم اهل فکر و تأمل باشد و هم اهل عبادت و ریاضت و اطاعت از خدای متعال بلکه انقیاد از خدای متعال باشد، طبعاً آثار و برکاتش آن اندازه هست که در تصور هیچ متصوری نمیگنجد.
📝 بنابراین توجه کردن به اعمال و عبادت این ماه، چه عبادات خاص این ماه که برخی اذکار و ادعیه و زیارات و مانند آنهاست و چه عبادات دیگری که اجتماعی و اقتصادی و ایثار کردن و انفاق کردن و مانند آنهاست، در اینجا این زمینه را فراهم میکند که بینهایت برابر ماههای قبل، بندهای که وارد این ماه شده از برکات و تجلیات خدای متعال برخوردار شود.
📝 این تجلیات یا برکات چه توجه داشته باشیم، چه نداشته باشیم، حاضر و حاصل میشود، یعنی ما آن را دریافت میکنیم. ممکن است که در اینجا وقتی که در معرض این تجلیات قرار میگیریم، نفهمیم که فرق آن با ماه قبلی چه شد؟ علتش آن است که ما توجه به خودمان نداریم، علم به علم نداریم، احاطه علمی بر همه حیثیتهای وجودیمان نداریم، نمیتوانیم درک کنیم و الا اتفاق افتاده ولو ندانیم.
📝 بنابراین این تعبیر که گاهی میگویند فرق بین مسلمانها و غیرمسلمانها یا فرق این ماه و آن ماه در خود ما چیست؟ از ماه مبارک رمضان پنج روز که میگذرد، همان آدمهای قبلی هستیم! [پاسخش این است که] ما آدمهای قبلی نیستیم، یعنی هر عبادتی چه آگاهانه و عالمانه، چه تشریعی چه تکوینی، اثر خاص و ویژه خودش را در نفس انسان دارد، ولو اینکه این اثر آنقدر آشکار نیست که خودمان بفهمیم یا دیگران بفهمند.