ديدگاه عارفان درباره ممکنات
به اعتقاد عارفان، ممكنات وجودات ظلّيه و نسب اعتباريهاند و از حقيقت وجود نيستند. حقيقت وجود همان ذات اقدس حق تعالي است و بس. غير او هرچه باشد، اگرچه ما آن را موجود ميناميم، نمود وجود و ظهور و عكس آن است، نه خود آن. ذات اقدس حق تعالي به وجود خويش تابيده است تا عالم و لوازم آن پديد آمده است.
اسماء و صفات حق
1ـ ذات اقدس حق تعالي همة صفات كمالي وجودي را داراست، زيرا اولاً، خلاف آن از نظر عقل محال است. ثانياً، وجود كمالات مختلف وجودي در موجودات مختلف، حكايت از وجود آنها در حقيقت وجود مينمايد، چون موجود ممكن به لحاظ ذات خود عين فقر و ربط به اصل واجب خود است و ثالثاً، كمالات ممكن عارض بر وجود آنهاست و از آنجا كه هر امر عرضي به امري ذاتي منتهي ميگردد، اين صفات كمالي ممكنات به صفت ذاتي واجب تعالي باز ميگردد.